Cilj vojnih operacija 1849. je bio osvajanje i zaposedanje Bačke. Poslednju pobedednicku bitku vodio je mađarski general Gijon Rihard (Guyon Richárd) protiv Jelačića. Veličina carske vojske: 12–13 000 ljudi i 79 topova. Gijonova napadnuta vojna jedinica brojala je 7–8 000 ljudi i 40 topova. Bitka se vodila sa promenljivom srećom, kada je pukovnik Pereci Mihalj jakom artiljerijskom vatrom napao desno krilo. Carske trupe su počele da se povlače. Gijon je smesta naredio brzi jurišni napad sa ciljem isterivanja neprijatelja i u tom naletu je zauzeo vrbasko utvrđenje i tako proterao Jelačića iz Bačke. Austrijska vojska je pretrpila poraz sa 684 mrtvih i ranjenih vojnika, dok je gubitak mađarske vojske bio 81 poginuo i 141 ranjeni vojnik. 20. oktobra 1886. zaselo je veće za izgradnju spomenika na željezničkoj stanici Mali Iđoš – Feketić. 17. jula 1887. stanovništvo županije Bač-Bodrog je otkrilo spomenik od sakupljenih priloga, koji je podignut u čast neznanih žrtava ove bitke. Nakon I Svetskog rata obelisk je dugo vremena bio zaturen u maloiđoškoj zgradi opštine. 1950-tih godina se spomeniku izgubio trag. Zatim su, 1997., prilikom proširenja telefonske mreže, na tavanu zgrade opštine monteri otkrili ploče od livenog gvožđa. Mađarsko stanovništvo iz koline je nakon pronalaska tabli odlučilo da spomenik ponovo postavi na svoje prvobitno mesto. Skoro tačno 151 godina nakon ove bitke, 28. jula 2000., spomenik je ponovo postavljen na Zapadnom groblju u Malom Iđošu.
Pap Arpad
Izvor:
http://www.hnm.hu/honismeret/folyoirat/2005-3-honismeret2.pdf